Thời hạn tống đạt trong tố tụng dân sự.

Tống đạt văn bản tố tụng trong tố tụng dân sự được hiểu là việc các cơ quan tiến hành tố tụng (Viện kiểm sát, Tòa án) giao các tài liệu, giấy tờ, các quyết định như: giấy triệu tập, quyết định đưa vụ án ra xét xử, quyết định đình chỉ, tạm đình chỉ, hoãn phiên tòa….cho đương sự. Về mặt nguyên tắc, các văn bản tố tụng của Tòa án phải được tống đạt một các nhanh chóng, kịp thời, chính xác đến đương sự. Vậy, pháp luật có quy định thời gian cụ thể mà cơ quan tố tụng phải chuyển giao các văn bản này cho đương sự hay không? Hãy tìm hiểu qua bài viết Thời hạn tống đạt trong tố tụng dân sự.

1. Tống đạt là gì? Tống đạt bằng hình thức nào?

Tống đạt được giải thích tại khoản 2 Điều 2 Nghị định 08/2020/NĐ-CP:

2. Tống đạt là việc thông báo, giao nhận giấy tờ, hồ sơ, tài liệu do Thừa phát lại thực hiện theo quy định của Nghị định này và pháp luật có liên quan;

Đồng thời, theo Điều 173 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, hiện nay, việc tống đạt, thông báo văn bản tố tụng được thực hiện bằng các cách sau đây:

– Trực tiếp, qua dịch vụ bưu chính hoặc người thứ ba được uỷ quyền.

– Bằng phương tiện điện tử; thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng.

– Niêm yết công khai.

Riêng các trường hợp có đương sự ở nước ngoài thì theo Điều 474 Bộ luật Tố tụng dân sự, việc tống đạt sẽ thực hiện theo các cách sau đây: Theo Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, theo đường ngoại giao, theo dịch vụ bưu chính…

Trong đó, các loại giấy tờ, văn bản cần tống đạt có thể gồm: Thông báo, giấy báo, giấy triệu tập, giấy mời, quyết định hoặc bản án của Toà…

2. Người được tống đạt có phải mất phí không?

Khoản 1 Điều 33 Nghị định 08/2020/NĐ-CP nêu rõ:

1. Thừa phát lại tống đạt giấy tờ, hồ sơ, tài liệu của Tòa án, Viện kiểm sát nhân dân trong việc giải quyết các vụ việc dân sự, vụ án hành chính, việc dân sự trong vụ án hình sự và khiếu nại, tố cáo; tống đạt giấy tờ, hồ sơ, tài liệu của cơ quan thi hành án dân sự trên địa bàn cấp tỉnh nơi Văn phòng Thừa phát lại đặt trụ sở theo hợp đồng dịch vụ tống đạt được ký kết giữa Văn phòng Thừa phát lại với Tòa án, Viện kiểm sát nhân dân, cơ quan thi hành án dân sự.

Trường hợp tống đạt ngoài địa bàn cấp tỉnh hoặc ở vùng đảo, quần đảo ngoài địa bàn cấp huyện nơi Văn phòng Thừa phát lại đặt trụ sở thì Văn phòng Thừa phát lại có thể thỏa thuận với Tòa án, Viện kiểm sát nhân dân, cơ quan thi hành án dân sự bằng hợp đồng riêng cho từng việc cụ thể.

Theo quy định này, việc tống đạt giấy tờ của Thừa phát lại được thực hiện theo hợp đồng dịch vụ tống đạt được ký kết giữa Văn phòng Thừa phát lại với Toà án, Viện kiểm sát hoặc cơ quan thi hành án dân sự hoặc thực hiện theo thoả thuận riêng giữa các cơ quan này bằng hợp đồng cụ thể cho từng vụ việc.

Trong hợp đồng dịch vụ tống đạt có nội dung đề cập đến chi phí tống đạt, quyền cũng như nghĩa vụ của các bên và thủ tục tống đạt… Tuy nhiên, chi phí tống đạt giấy tờ được quy định mức khung tại khoản 2 Điều 62 Nghị định 08/2020/NĐ-CP như sau:

– Tối thiểu: 65.000 đồng/việc.

– Tối đa: 130.000 đồng/việc.

– Chi phí thực tế nhưng không vượt quá chế độ công tác phí, tiền công ngày làm việc không vượt quá mức lương tối thiểu… nếu tống đạt giấy tờ ngoài địa bàn tỉnh hoặc đến vùng đảo, quần đảo ngoài địa bàn cấp huyện nơi Văn phòng thừa phát lại đặt trụ sở.

Lưu ý: Điểm b khoản 3 Điều 62 Nghị định này có đề cập đến việc chi phí tống đạt theo quy định đương sự phải chịu. Nếu chi phí tống đạt do đương sự phải chịu thì số tiền thu được từ đương sự, Toà án, Viện kiểm sát, cơ quan thi hành án sẽ thu và chuyển cho Văn phòng thừa phát lại.

Như vậy, có thể thấy, không phải mọi chi phí tống đạt đều được lấy từ ngân sách Nhà nước mà trong một số trường hợp luật quy định, các đương sự phải có trách nhiệm chịu chi phí tống đạt này.

3. Thời hạn tống đạt trong tố tụng dân sự?

Tại chương X, Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, từ Điều 170 đến Điều 185 quy định khá chi tiết về việc cấp, tống đạt, thông báo các văn bản tố tụng. Tại Điều 170 BLDS năm 2015 quy định nghĩa vụ của Tòa án, Viện kiểm sát, cơ quan thi hành án thực hiện việc cấp, tống đạt văn bản tố tụng cho đương sự, người tham gia tố tụng khác, cơ quan tổ chức cá nhân có liên quan. Tuy nhiên, tuyệt nhiên không nhìn thấy quy định thời hạn cơ quan tố tụng phải chuyển giao các văn bản này cho đương sự. Đồng thời, xuyên suốt các quy định tại các văn bản dưới luật cũng không bất cứ một quy định nào về vấn đề này. Đặc biệt, kể cả trường hợp Tòa án thỏa thuận với cơ quan Thừa phát lại để thống nhất thời hạn tối đa mà Thừa phát lại thực hiện việc này cũng hoàn toàn chỉ là “thỏa thuận” mà không có sự ràng buộc chặt chẽ nào về mặt thủ tục pháp lý.

Như vậy, có thể hiểu, thời hạn để cơ quan tố tụng thực hiện việc tống đạt các văn bản tố tụng cho đương sự là từ thời điểm ra quyết định đến thời điểm cuối cùng mà đương sự có thể bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho mình. Ví dụ: thời hạn để Tòa án tống đạt quyết đinh hoãn phiên tòa cho đương sự là từ ngày Tòa án ra quyết định đến ngày cuối cùng được hoãn phiên tòa. Theo đó, đương sự nhận được quyết định của Tòa án sớm hay muộn hoàn toàn phụ thuộc vào ý chí của người có nghĩa vụ tống đạt văn bản tố tụng và thường Thư ký Tòa án sẽ quyết định việc này. Do đó, vô hình chung pháp luật đã tạo ra kẽ hở để Thư ký Tòa án “gây khó dễ” cho đương sự.

Chẳng hạn, Tòa án ra quyết định hoãn phiên tòa từ ngày 1/1 đến 30/1, nhưng đến tận ngày 26, 27 thì mới tống đạt quyết định hoãn đến đương sự. Nhiều trường hợp đương sự cách Tòa án đến hàng ngàn cây số, phải đặt vé máy bay để có thể tham gia phiên Tòa nhưng Thư ký tòa lại tống đạt chậm trễ như vậy, thậm chí, cá biệt có trường hợp không tống đạt (đương sự tự phải liên hệ với Thư ký tòa để biết ngày vụ án xét xử) thì đã gây ra bao nhiêu khó khăn, tốn kém cho đương sự.

Nghiêm trọng hơn, có những trường hợp, đương sự, người bảo về quyền lợi ích hợp pháp của đương sự, những người tham gia tố tụng khác hoàn toàn không nhận được thông báo hoãn phiên tòa, không tham dự phiên tòa được mở lại tiếp theo. Thẩm phán lại ra quyết định hoãn phiên tòa lẫn nữa làm kéo dài thời gian tố tụng gây bức xúc, mệt mỏi, tốn kém vô cùng. Cá biệt, có trường hợp thẩm phán không làm rõ được sự thiếu trách nhiệm của thư ký tòa trong quá trình tống đạt văn bản, khi xét xử lại xác định nguyên đơn đã được triệu tập hợp lệ lần thứ hai mà vẫn vắng mặt và ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án. Có thể thấy, sự tác trách, vô trách nhiệm, cẩu thả của chính những người có nghĩa vụ cấp cống đạt văn bản giấy tờ lại để người dân gánh chịu hậu quả. Vậy có gọi gì là công bằng, bình đẳng, tất cả vì người dân không hay coi người dân là “bia đỡ đạn”.

Pháp luật tố tụng dân sự mặc dù quy định khá chặt chẽ về chủ thể thực hiện, phương thức, tính hợp lệ nhưng lại không quy định thời hạn cấp, tống đạt văn bản giấy tờ là một lỗ hổng lớn, vừa không đảm bảo được tính hợp lý trong xây dựng và ban hành luật vừa chìa khóa để những chủ thể có trách nhiệm lợi dụng, bao che cho một bên nào đó, không đảm bảo được nguyên tắc khách quan, vô tư theo quy định tại Điều 16 BLTTDS năm 2015. Đặc biệt, không chỉ riêng tố tụng dân sự mà tố tụng hình sự, hành chính cũng không có bất cứ một quy định nào liên quan đến thời hạn cấp tống đạt thông báo văn bản tố tụng. Có thể thấy đây là một thiếu sót lớn của nhà làm luật, để lại nhiều hệ lụy.

Cũng chính bởi quy định pháp luật không chặt chẽ như vậy nên cũng không thể cho rằng việc làm của Thư ký tòa là trái pháp luật để xử lý trách nhiệm, hay chăng đó chỉ là sự cản trở, gây khó dễ cho đương sự. Xét thấy rất cần thiết phải có những cơ chế chặt chẽ hơn để ràng buộc thời hạn mà cơ quan tố tụng phải chuyển giao văn bản tố dụng cho đương sự, cụ thể là phải quy định trong luật hoặc các văn bản dưới luật về thời hạn này.

✅ Dịch vụ thành lập công ty	⭕ Zluat cung cấp dịch vụ thành lập công ty/ thành lập doanh nghiệp trọn vẹn chuyên nghiệp đến quý khách hàng toàn quốc
✅ Đăng ký giấy phép kinh doanh	⭐ Thủ tục bắt buộc phải thực hiện để cá nhân, tổ chức được phép tiến hành hoạt động kinh doanh của mình
✅ Dịch vụ ly hôn	⭕ Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn ly hôn, chúng tôi tin tưởng rằng có thể hỗ trợ và giúp đỡ bạn
✅ Dịch vụ kế toán	⭐ Với trình độ chuyên môn rất cao về kế toán và thuế sẽ đảm bảo thực hiện báo cáo đúng quy định pháp luật
✅ Dịch vụ kiểm toán	⭕ Đảm bảo cung cấp chất lượng dịch vụ tốt và đưa ra những giải pháp cho doanh nghiệp để tối ưu hoạt động sản xuất kinh doanh hay các hoạt động khác
✅ Dịch vụ làm hộ chiếu	⭕ Giúp bạn rút ngắn thời gian nhận hộ chiếu, hỗ trợ khách hàng các dịch vụ liên quan và cam kết bảo mật thông tin