Ưu điểm và nhược điểm của các hình thức trả lương.

Trong mỗi doanh nghiệp, tuỳ thuộc vào những hình thức khác nhau sẽ lựa chọn các hình thức trả lương khác nhau. Mỗi hình thức đều có ưu nhược điểm riêng. Trong bài viết dưới đây, Công ty Luật Zluat sẽ cung cấp thông tin về Ưu điểm và nhược điểm của các hình thức trả lương. Mời các bạn tham khảo.

1. Quy định về các hình thức trả lương

Theo Điều 96 Bộ luật lao động năm 2019 hình thức trả lương được quy định như sau:

“1. Người sử dụng lao động và người lao động thỏa thuận về hình thức trả lương theo thời gian, sản phẩm hoặc khoán.

2. Lương được trả bằng tiền mặt hoặc trả qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng.

Trường hợp trả lương qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng thì người sử dụng lao động phải trả các loại phí liên quan đến việc mở tài khoản và chuyển tiền lương.

3. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.”

Ngoài ra theo Nghị định số 145/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định cụ thể như sau:

“Điều 54. Hình thức trả lương

Hình thức trả lương theo Điều 96 của Bộ luật Lao động được quy định cụ thể như sau:

1. Căn cứ vào tính chất công việc và điều kiện sản xuất, kinh doanh, người sử dụng lao động và người lao động thỏa thuận trong hợp đồng lao động hình thức trả lương theo thời gian, theo sản phẩm và trả lương khoán như sau:

a) Tiền lương theo thời gian được trả cho người lao động hưởng lương theo thời gian, căn cứ vào thời gian làm việc theo tháng, tuần, ngày, giờ theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động, cụ thể:
a1) Tiền lương tháng được trả cho một tháng làm việc;

a2) Tiền lương tuần được trả cho một tuần làm việc. Trường hợp hợp đồng lao động thỏa thuận tiền lương theo tháng thì tiền lương tuần được xác định bằng tiền lương tháng nhân với 12 tháng và chia cho 52 tuần;

a3) Tiền lương ngày được trả cho một ngày làm việc. Trường hợp hợp đồng lao động thỏa thuận tiền lương theo tháng thì tiền lương ngày được xác định bằng tiền lương tháng chia cho số ngày làm việc bình thường trong tháng theo quy định của pháp luật mà doanh nghiệp lựa chọn. Trường hợp hợp đồng lao động thỏa thuận tiền lương theo tuần thì tiền lương ngày được xác định bằng tiền lương tuần chia cho số ngày làm việc trong tuần theo thỏa thuận trong hợp đồng lao động;

a4) Tiền lương giờ được trả cho một giờ làm việc. Trường hợp hợp đồng lao động thỏa thuận tiền lương theo tháng hoặc theo tuần hoặc theo ngày thì tiền lương giờ được xác định bằng tiền lương ngày chia cho số giờ làm việc bình thường trong ngày theo quy định tại Điều 105 của Bộ luật Lao động.

b) Tiền lương theo sản phẩm được trả cho người lao động hưởng lương theo sản phẩm, căn cứ vào mức độ hoàn thành số lượng, chất lượng sản phẩm theo định mức lao động và đơn giá sản phẩm được giao.
c) Tiền lương khoán được trả cho người lao động hưởng lương khoán, căn cứ vào khối lượng, chất lượng công việc và thời gian phải hoàn thành.

2. Tiền lương của người lao động theo các hình thức trả lương quy định tại khoản 1 Điều này được trả bằng tiền mặt hoặc trả qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng. Người sử dụng lao động phải trả các loại phí liên quan đến việc mở tài khoản và chuyển tiền lương khi chọn trả lương qua tài khoản cá nhân của người lao động.”

2. Hình thức trả lương theo thời gian

Trả lương theo thời gian là hình thức trả lương căn cứ vào thời gian làm việc của người lao động. Thời gian làm việc của người lao động bao gồm thời gian thực tế làm việc và thời gian được tính là thời gian làm việc theo quy định của pháp luật hoặc theo thỏa thuận của hai bên. Lương theo thời gian bao gồm các loại: lương năm, lương tháng, lương tuần, lương ngày và lương giờ.

Lương năm là tiền lương trả cho một năm làm việc của người lao động theo mức đo pháp luật quy định hoặc hai bên thỏa thuận trong hợp đồng.

Lương tháng là tiền lương trả cho một tháng làm việc của người lao động được xác định theo mức ghi trong hợp đồng lao động hoặc quy định trong thang lương, bảng lương áp dụng cho người lao động đó. Việc thanh toán lương tháng được thực hiện một lần hoặc hai lần trong tháng theo thời gian ấn định trong hợp đồng lao động hoặc đã quy định thống nhất trong đơn vị sử dụng lao động.

Lương tuần là tiền lương trả cho một tuần làm việc của người lao động, được tính trên cơ sở lương tháng nhân với 12 tháng và chia cho 52 tuần.

Lương ngày là tiền lương trả cho một ngày làm việc của người lao động được xác định trên cơ sở lương tháng chia cho số ngày làm việc tiêu chuẩn trong tháng ủa đơn vị sử dụng lao động nhưng không quá 26 ngày.

Lương giờ là tiền lương trả cho một giờ làm việc của người lao động được xác định trên cơ sở tiền lương ngày chia cho số giờ làm việc tiêu chuẩn một ngày của đơn vị nhưng không quá 8 giờ.

2.1. Ưu điểm

Đối với hình thức trả lương theo thời gian thì về việc tiến hành trả lương rất nhiều ưu điểm:

• Việc tiến hành trả lương dễ thực hiện
• Công đoạn tính lương số giờ làm việc cũng rất dễ dàng, dễ hiểu. 
• Việc trả lương theo hình thức này cũng không cần phải lưu giữ hồ sơ, biên lai thu nhận bởi vì đây là mức lương phổ biến, đã có quy định từ trước. 
• Người lao động cũng tiếp thu, tích lũy được nhiều kinh nghiệm mới cho mình, đồng thời họ phát huy hết khả năng trong qua quá trình làm việc. 

Điều này cũng có lợi đối với người sử dụng lao động, vì mức lương chi trả ở đây thường là mức lương cơ bản, phổ biến, đáp ứng đủ cho yêu cầu đôi bên. 

2.2. Nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm nổi trội thì hình thức trả lương theo thời gian vẫn còn một số nhược điểm như sau: 

• Thứ nhất: Công ty với quy định trả lương theo số thời gian làm việc, nên đôi khi mức lương của người lao động nhận được sẽ không tương xứng với những gì họ đã đóng góp, cống hiến trong quá trình làm việc.
• Thứ hai: vì đây là mức lương quy định, mỗi người lao động sẽ nhận được mức lương giống nhau. Điều này dẫn đến sự không cân xứng việc nhận lương giữa người làm việc có hiệu quả và người làm việc kém hiệu quả hơn.
• Thứ ba: Mức lương này không có một điều gì chắc chắn về số lượng thời gian mà người lao động sẽ cống hiến cho công ty, doanh nghiệp là lâu dài hết. Trong thực tế, họ chỉ nhận lương theo số ngày mà họ làm việc.
• Thứ tư: Khi trả lương theo hình thức thời gian, nó sẽ gây khó khăn cho việc nâng chức vụ, tăng lương vì không có bất kỳ bằng chứng nào cho sự nỗ lực vượt trội của người lao động so với những người khác.

3. Hình thức trả lương theo sản phẩm

Hình thức trả lương theo số lượng sản phẩm và dịch vụ là hình thức trả lương cho người lao động căn cứ trên số lượng sản phẩm, dịch vụ mà người lao động tạo ra trong quá trình làm việc. 

Đây được xem là một loại công cụ chính sách công, khi áp dụng trả lương theo hình thức này thì các khoản thanh toán phụ thuộc vào việc xác minh độc lập các kết quả. Hình thức trả tiền lương hay là đơn vị tính tiền lương sẽ dựa vào trên đơn vị thời gian và định mức năng suất tính theo sản phẩm cho cùng một loại công việc. 

Hình thức trả lương theo số lương sản phẩm, dịch vụ mà người lao động tạo ra áp dụng trong những công việc yêu cầu cần đến số lượng sản phẩm trong ngày, trong tuần hay trong tháng, trong năm,… 

3.1. Ưu điểm

Đối với hình thức trả lương theo sản phẩm, dịch vụ thì các doanh nghiệp thông qua việc trả lương và quy định về số sản phẩm cần đạt được đã góp phần:

• Thúc đẩy khuyến khích người lao động nâng cao năng suất, chất lượng lao động của mình lên. 
• Ngoài ra, việc trả lương theo hình thức này còn giúp cho người lao động càng ngày càng được nâng cao trình độ làm việc, tay nghề của bản thân, có kinh nghiệm trong việc điều khiển sử dụng các loại máy móc thiết bị hiện đại trong sản xuất. 
• Đối với người sử dụng lao động có thể thông qua hình thức này để thúc tiến việc sản xuất, chất lượng công việc mà tổ chức lao động đặt ra.

3.2. Nhược điểm

Bên cạnh những ưu điểm của hình thức trả lương theo lượng sản phẩm, dịch vụ thì còn có một số khuyết điểm sau đây: 

• Khi doanh nghiệp lựa chọn trả lương theo hình thức này thì đồng nghĩa với việc phải chấp nhận người lao động sẽ chạy theo số lượng sản phẩm mà mình tạo ra nhiều hơn so với chất lượng của những sản phẩm đó. Điều này gây ảnh hưởng khá lớn cho doanh nghiệp trong kinh doanh, sản xuất. 
• Việc chạy đua với số lượng sản phẩm tạo ra sẽ tạo nên áp lực vô hình lớn cho nhân viên, khiến họ rơi vào trạng thái mệt mỏi, chán nản khi làm việc. Môi trường làm việc cũng trở nên kém chuyên nghiệp, thiếu tính hiệu quả, chất lượng sản phẩm muốn đạt đến. 
• Vấn đề lương thưởng, tranh chấp là điều không thể không gây tranh cãi, khi công ty đồng ý trả theo hình thức quan tâm đến số lượng hơn nhiều so với chất lượng sản phẩm. 

4. Hình thức trả lương theo khoán

Lương khoán là hình thức trả lương căn cứ vào khối lượng và chất lượng công việc khoán mà người lao động thực hiện.

Lương khoán thực chất cũng là một trong những hình thức cụ thể của trả lương theo sản phẩm. Hình thức này áp dụng cho những công việc không thể giao từng chi tiết, từng bộ phận hoặc nếu giao từng chi tiết, từng bộ phận sẽ không hiệu quả mà phải giao toàn bộ khối lượng công việc với những yêu cầu cụ thể về chất lượng cho người lao động thực hiện trong một thời gian nhất định (như xây dựng cơ bản).

Để thực hiện việc trả lương khoán, người sử dụng lao động cần xác định khối lượng (với chất lượng tương ứng) công việc khoán cho người lao động, quỹ thời gian thực hiện, quỹ tiền lương (kế hoạch) cho toàn bộ khối lượng công việc (hoặc đơn giá khoán theo đơn vị công việc, như đơn giá cho việc xây 1 mét vuông tường nhà).

4.1. Ưu điểm

• Việc trả lương theo hình thức lương khoán sẽ giúp cho bộ phận quản lý công việc không cần phải dành nhiều thời gian để ý đến công việc. Bản thân họ sẽ làm việc dựa trên những điều, thời gian mà họ muốn diễn đạt để được số sản phẩm, hoàn thành công việc.
• Việc nhận hình thức lương khoán giúp người lao động nhanh chóng tìm cách hoàn thành công việc mà mình được giao. Họ sẽ có trách nhiệm hoàn thành công việc cao và hiệu quả.

4.2. Nhược điểm

Hình thức trả lương theo chứng khoán còn tồn tại một ít nhược điểm như: khi tiến hành bắt tay vào công việc thì phía bên người lao động cần phải bỏ một số tiền để làm số tiền khoán và khi trả lương cũng cần đến sự cẩn thận, tỉ mỉ để tránh sai sót số liệu, mức lương của công ty. 

5. Kỳ hạn và nguyên tắc trả lương

Kỳ hạn lương

• Người lao động hưởng lương giờ, ngày, tuần thì được trả lương sau giờ, ngày, tuần làm việc. Hoặc được trả gộp do hai bên thỏa thuận, nhưng ít nhất 15 ngày phải được trả gộp một lần
• Người lao động hưởng lương tháng được trả lương tháng một lần hoặc nửa tháng một lần
• Còn người lao động hưởng lương theo sản phẩm, theo khoán được trả lương theo thỏa thuận của hai bên. Nếu công việc phải làm trong nhiều tháng thì hàng tháng được tạm ứng tiền lương theo khối lượng công việc đã làm trong tháng.

Nguyên tắc trả lương:

• Người lao động được trả lương trực tiếp, đầy đủ và đúng hạn
• Trường hợp đặc biệt không thể trả lương đúng thời hạn thì không được chậm quá 01 tháng và người sử dụng lao động phải trả thêm cho người lao động một khoản tiền ít nhất bằng lãi suất huy động tiền gửi do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam công bố tại thời điểm trả lương.

Trên đây là tất cả thông tin về Ưu điểm và nhược điểm của các hình thức trả lương mà Công ty Luật Zluat cung cấp tới các bạn đọc giả. Nếu các bạn đọc giả còn có bất kỳ thắc mắc hay góp ý nào liên quan đến bài viết hoặc những vấn đề pháp lý khác hãy liên hệ với Công ty Luật Zluat để nhận được sự hỗ trợ từ đội ngũ luật sư và các tác giả. Chúng tôi luôn sẵn lòng giải đáp thắc mắc của các bạn đọc. Trân trọng!

✅ Dịch vụ thành lập công ty	⭕ Zluat cung cấp dịch vụ thành lập công ty/ thành lập doanh nghiệp trọn vẹn chuyên nghiệp đến quý khách hàng toàn quốc
✅ Đăng ký giấy phép kinh doanh	⭐ Thủ tục bắt buộc phải thực hiện để cá nhân, tổ chức được phép tiến hành hoạt động kinh doanh của mình
✅ Dịch vụ ly hôn	⭕ Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn ly hôn, chúng tôi tin tưởng rằng có thể hỗ trợ và giúp đỡ bạn
✅ Dịch vụ kế toán	⭐ Với trình độ chuyên môn rất cao về kế toán và thuế sẽ đảm bảo thực hiện báo cáo đúng quy định pháp luật
✅ Dịch vụ kiểm toán	⭕ Đảm bảo cung cấp chất lượng dịch vụ tốt và đưa ra những giải pháp cho doanh nghiệp để tối ưu hoạt động sản xuất kinh doanh hay các hoạt động khác
✅ Dịch vụ làm hộ chiếu	⭕ Giúp bạn rút ngắn thời gian nhận hộ chiếu, hỗ trợ khách hàng các dịch vụ liên quan và cam kết bảo mật thông tin